نوسان در بازار شکر طی هفته‌های اخیر باعث افزایش قیمت این محصول و نگرانی تولیدکنندگانی که از شکر به عنوان ماده اولیه استفاده می‌کنند، شد. از اوایل ماه مبارک رمضان قیمت شکر روند صعودی پیدا کرد و قیمت این محصول در بازار تهران به بیش از 3000 تومان در کیلوگرم نیز رسید. گرچه این قیمت پایدار نبود و با کاهش و افزایش‌ مواجه شد.

با این همه فراتر از مساله قیمت، نوسان زیاد موجود در بازار باعث شد تا کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران این مساله را به دستور جلسه نشست خود تبدیل کند تا طی چند جلسه با نمایندگان بخش خصوصی و مسوولان دولتی به آن بپردازد.

مساله واردات شکرخام به کشور، کشت نیشکر و چغندرقند در مزارع و کشت‌وصنعت‌ها و هم‌چنین فرآیند تولید آن در کارخانجات تصفیه قند و شکر همواره از موضوعات چالشی بوده و معمولاً هر سال یک حلقه از این زنجیره دچار مشکل است. به نظر می‌رسد بخش خصوصی و دولتی باید در یک اقدام منطقی و حساب‌شده مساله شکر به طور ریشه‌ای حل‌وفصل کنند.

اقدام به موقعي براي جلوگيري از نوسان قیمت شكر انجام نشد

در ابتدای نخستین نشستی که برای رسیدگی به مساله شکر در کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران تشکیل شد، کاوه زرگران با بیان اینکه در یک ماه گذشته نوسانات متعددی در تامین شکر داخلی اتفاق افتاد، گفت: به همین دلیل، بسیاری از واحدهای تولیدی و صنعتی دچار مشکل شدند. رییس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران افزود: از حدود دو ماه پیش که روند تامين شكر دچار اخلال شد و قیمت این محصول در بازار روند صعودی داشت خبر تعطیلی كارخانجات مختلف از جمله کارخانه قند ورامین داده شد و در نهایت به روزهایی رسیدیم كه تامين شكر به يك مشكل بزرگ تبديل شد.

زرگران با بیان اینکه طی ماه مبارک رمضان، قیمت هر کیلوگرم شکر در بازار داخل به بیش از3000 تومان رسید، افزود: بخشی از شکر موردنیاز برای مصرف داخل که باید در ابتدای فروردین ماه امسال صورت می‌گرفت، به موقع انجام نشد و این در حالی است که تشکل‌ها و انجمن‌های مربوطه نیز با وزارت جهاد کشاورزی برای موافقت با واردات شکر موردنیاز کشور مکاتبه کردند اما نتیجه‌اي به دست نیامد. وی در عین حال خبر داد که موجودی شکر کل کشور در فروردین ماه امسال، کافی نبوده و باید واردات شکر در ابتدای سال انجام می‌شد. زرگران عرضه شکر در بورس را برای تنظیم بازار ناکافی عنوان کرد و افزود: در شرایط خاص و وجود تنش در بازار، شکر علاوه بر بورس باید به صورت مستقیم نیز فروخته شود تا بخشی از مشکلات این بخش را برطرف کند.

قبلا هشدار داده بودیم

در این زمینه، دبیر انجمن صنفی صنایع بیسکویت و شیرینی و شکلات نیز از هشدارهای که این تشکل طی دو ماه اخیر نسبت به بی ثبات شدن بازار شکر داده بود، خبر داد و گفت: در زمینه کمبود شکر در بازار، این تشکل قبلا اعلام خطر کرده بود اما کمتر به آن توجه شد.جمشید مغازه‌ای افزود: نوسان در بازار شکر اتفاق تازه‌ای نیست و طی سال‌های اخیر بارها شاهد تنش‌هایی در این بازار بوده‌ایم اما آن اتفاقات به موقع مورد رسیدگی قرار می‌گرفت و دولت با کمک گرفتن از انجمن‌های صنفی و بخش‌خصوصی این بخش، مانع تشدید نوسان می‌شد. وی با بیان اینکه از طریق بازار بورس نمی‌توان این بی ثباتی در بازار را برطرف کرد، گفت: شکر در بورس به صورت سلف خرید و فروش می‌شود و علاوه بر آن، عرضه این محصول در بورس نیز محدود است. مغازه‌ای در عین حال افزود: مقرر شده است که سهمیه عرضه شکر در بازار بورس افزایش یابد و عرضه آن نیز تنها از طریق کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی صورت بگیرد.
وی سپس با اشاره به میزان نیاز واحدهای تولیدی به شکر، افزود: صنعت شیرینی و شکلات سالانه نیاز به 400 تا 500 هزار تن شکر دارد. صنعت تولید نوشیدنی نیز تقریبا به همین اندازه مصرف شکر دارد. این در حالی است که حدود 300 هزار تن نیز برای ذخایر استراتژیک در نظر گرفته می‌شود. از این رو، نیاز صنعت غذا به شکر در حدود سالانه یک میلیون تن است.

دبیر انجمن انجمن صنفی صنایع بیسکویت و شیرینی وشکلات در ادامه، با انتقاد از بلاتکلیفی دولت در ورود موقت کالا گفت: ورود موقت به رغم موافقت‌ها، هنوز اجرایی نشده است. وزارت جهاد کشاورزی عملاً مانع واردات موقت می‌شد تا در نهایت وزیر جهاد کشاورزی به صورت کتبی مجوز عملیاتی شدن آن را صادر کرد.

هر هفته 47 هزار تن شکر در بورس عرضه می‌شود

در ادامه این نشست، خانم توفیق که به نمایندگی از وزارت صنعت، معدن و تجارت در این جلسه شرکت کرده بود، از تشکیل کارگروه ورود موقت کالا خبر داد و گفت: از سوی این کارگروه پرونده‌هایی که در گمرک در رابطه با واردات شکر است، مورد بررسی قرار گرفته و مجوزهای لازم برای آنها صادر می‌شود. وی خاطرنشان کرد که از سوی این کارگروه مجوز واردات شکر برای یک واحد تولید شیرینی و شکلات صادر شده است. خانم توفیق افزود: در حال حاضر هر هفته 47 هزار تن شکر در بورس به قیمت 2300 تومان عرضه می‌شود. دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تصفیه‌کنندگان شکر خام نیز طی سخنانی با اعلام اینکه در حال حاضر 14 کارخانه تصفیه قند و شکر در کشور وجود دارد، گفت: از این میان، 8 کارخانه به تصفیه قند و 6 واحد نیز کارخانه به تصفیه شکر مشغول هستند که به دنبال اتفاقات اخیر، تمامی کارخانه‌های تصفیه قند تعطیل شده است.

غلامحسین بهمنی با بیان اینکه در سال 94، کل شکر خام که توسط شرکت بازرگانی دولتی به کارخانه‌های این بخش داده شده حدود 162 هزار تن بود، افزود: مصرف سالانه شکر خام کارخانه‌های تصفیه شکر حدود 600 هزار تن و میزان مصرف مواد اولیه کارخانه‌های تصفیه قند نیز حدود 260 هزار تن در سال است. وی همچنین تصریح کرد که میزان مصرف شکر در کشور، سالانه کمتر از 2 میلیون و 400 هزار تن نیست.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تصفیه‌کنندگان شکر خام گفت: میزان کسری مواد اولیه کارخانه‎های تصفیه قند و شکر در داخل کشور حدود 800 هزار تا یک میلیون تن در سال است در حالی که دولت طی دو سال اخیر مانع تامین مواد اولیه کارخانه‌های این بخش شده است.

مطالبات 510 میلیاردی کارخانجات قند و شکر از دولت

معاون انجمن صنفی کارخانه‌های قند و شکر نیز در این جلسه، با اعلام اینکه در حال حاضر میزان مطالبات کارخانه‌ها و واحدهای این بخش از دولت بابت یارانه، 510 میلیارد تومان است، گفت: طی فروردین و اردیبهشت ماه سال جاری، مجوز واردات 480 هزار تن شکر به کارخانه‌های چغندر و نیشکر داده شد. رضا رحمتی با اشاره به اینکه پیش از این تصمیم بر این بود که روزانه 50 تن شکر در بورس عرضه شود، افزود: در حال حاضر روزانه 8 هزار تن شکر در بورس عرضه می‌شود و این در حالی است که حجم تقاضا و معامله نیز در این بازار افت داشته است. وی قیمت جهانی شکر خام در بازار جهانی را حدود 480 دلار در هر تن اعلام کرد و افزود: در حال حاضر 312 هزار و 200 تن شکر خام به مقصد ایران بار کشتی‌ها شده است و با ورود این محموله‌ها به زودی مشکلات پیش آمده در بازار شکر برطرف خواهد شد. وی میزان تولید شکر طی سال 94 را حدود یک میلیون و 524 هزار تن اعلام کرد و افزود: این میزان بالاترین تولید شکر در عمر 121 ساله صنعت قند ایران است. به گفته رحمتی، میزان واردات این بخش نیز طی این سال حدود 521 هزار تن و میزان مصرف نیز 2 میلیون و 174 هزار تن بوده است. وی همچنین پیش‌بینی کرد که میزان تولید سال 95 در حدود 1.6 تا 1.7میلیون تن باشد. رحمتی در عین حال مقدار مصرف شکر در داخل کشور طی سال 94 را 2 میلیون و 174 هزار و 264 تن اعلام کرد.

در همین حال، محمدعلی طهماسبی معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور باغبانی و عضو هیات نمایندگان اتاق تهران گفت: با جابه‌جایی فصل کشت چغندرقند که مراحل عملیاتی آن در حال انجام است، تا حدود زیادی از مشکلات پیش آمده سال‌های اخیر در حوزه شکر کاسته خواهد شد. وی همچنین تصریح کرد: آمارهای گمرک در مورد واردات شکر نشان می‌دهد که تاکنون سیاست مناسبی در سطح تولید ملی اتخاذ نشده است.

در پایان این نشست مقرر شد مساله شکر و زنجیره‌های مرتبط به آن چه در حوزه واردات و چه تولید هم‌چنان در دستورکار کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران قرار گیرد و به بحث و بررسی گذاشته شود تا در نهایت پیشنهاداتی عملی از آن استخراج شود.